Het drama van de reddersdriehoek: 4 tips om hier uit te blijven

Jij mag er zijn! Zelf vind ik elke vorm van deze boodschap altijd fijn om te horen. Jij ook vermoed ik zomaar. Maar wat als deze boodschap nu juist ontbreekt? Dat is het probleem van de reddersdriehoek of dramadriehoek.

De reddersdriehoek

De reddersdriehoek of dramadriehoek bestaat uit drie rollen die invloed op elkaar hebben, de aanklager, de redder en het slachtoffer.

De verschillende rollen komen naast elkaar binnen teams voor. Rollen worden vaak na elkaar ingenomen. Ik licht ze hieronder toe:

Het slachtoffer: ‘ik kon er niets aan doen’

Vaak een onzekere collega. Als het mogelijk is laat hij of zij moeilijke taken over aan andere collega’s. Mocht er iets voorvallen dan neemt het slachtoffer geen verantwoordelijkheid maar probeert uit te leggen waarom hij of zij er echt niets aan kon doen.

De redder: ‘ik help je wel’

Tevreden met zichzelf en blij als hij in kan springen om een collega te helpen. Met een goede bedoeling en volle inzet houdt de redder de situatie van het slachtoffer in stand. De redder heeft altijd een oplossing, of je daar nu op zit te wachten of niet.

De aanklager: ‘jij doet dit altijd!’

De aanklager is de klagende collega, het is nooit goed. Hij of zij reageert vaak geïrriteerd en beschuldigend naar collega’s. Praten in extremen zoals ‘altijd’ en ‘nooit’ of subtieler met woorden zoals ‘vaak’ of ‘meestal’ zijn kenmerkend voor deze rol.

Het gevaar van de reddersdriehoek

Door deze driehoek, raken teams uit balans. Rollen worden steviger ingenomen. Het werken met die ene collega wordt vermeden omdat hij of zij juist die rol heeft. Verantwoordelijkheid wordt niet genomen door de één en juist opgepakt door een ander waardoor ook de werkverdeling uit balans raakt.

4 tips om uit deze driehoek te blijven

1. Bewustwording: dit is altijd de eerste stap in een leerproces. Weet dus dat de driehoek bestaat en wees je er bewust van dat jij en collega’s deze rollen soms innemen
2. Respect: wees respectvol tegenover elkaar, praat over gedrag en rollen in plaats van tegen de persoon
3. Verantwoordelijkheid: stimuleer je collega’s om de verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen werk en probeer dat zelf ook te doen. Waar een collega dat lastig vindt, probeer te kijken hoe je hem op een ‘volwassen’ manier kunt redden helpen.
4. Blijf in tegenwoordige tijd: spreek ergernis direct uit, signaleer het en maak het bespreekbaar als er ‘oude koeien uit de sloot’ worden gehaald

De driehoek ontstaat vaak doordat we naar onszelf kijken en dat projecteren op de ander. Sommige mensen krijgen de neiging de anderen te helpen met iets waar ze zelf ook niet zo goed in zijn. Anderen klagen de anderen daar juist daarover aan. Soms doen we dat bewust, soms totaal onbewust. Probeer hier eens bij stil te staan en als het lukt dat los te laten, straal uit dat de ander er mag zijn… juist zoals hij of zij nu al is.

De reddersdriehoek in de praktijk ervaren in een teamtraining

Als team stilstaan bij de reddersdriehoek maakt precies die processen in je team zichtbaar die je in de praktijk merkt. Dit doen we door leuke en energieke werkvormen die jou en je collega’s laat samenwerken. Door elke oefening zie je verschillende rollen naar boven komen en daar hebben we het met elkaar over.

Vraag vrijblijvend een offerte aan voor een dagdeel teamtraining om met je team meer te leren over de reddersdriehoek.

Meer leren?

• Google eens op Transactionele analyse
• Lees het boekje Ik ben o.k., jij bent o.k. van Thomas Harris