Vijf tips om roddelen te voorkomen
De laatste aanpassing van dit artikel voegt extra tips tegen roddelen toe als het gaat over jou. Deze wijziging is van 13 maart 2025.
Roddelen is één van de gemakkelijkste manieren om de te zorgen dat:
- er onveiligheid en angst in je team ontstaat
- de ruimte om te leren verdwijnt
- geen nieuwe ideeën mee worden voorgesteld
- en teamleden hun hoofd niet meer boven het maaiveld uitsteken.
Je weet bovendien nooit waar je roddelpraatjes eindigen. Zo las ik eens dit verhaal over roddelen:
Een boerin die over iedereen roddelde, kreeg spijt en zocht een rabbi op om te vragen hoe ze boete kon doen. De rabbi zei: ‘verzamel een zak vol kippenveren en leg bij elke deur en op ieder erf een veer.’ Ze deed wat de rabbi had gedaan en kwam bij hem terug. ‘Is het zo voldoende?’ vroeg ze. ‘Nee, nog niet’ zei de rabbi, ‘neem de zak weer mee en ga langs al die huizen en erven om de veren weer te verzamelen.’ ‘Maar… dat is een onmogelijke opgave’ protesteerde de boerin. ‘De meeste veren zijn al lang door de wind weggeblazen’. ‘Zo is het ook met je roddelpraatjes’ zei de rabbi. ‘Je spreekt ze heel eenvoudig uit, maar wat je ook probeert, je kunt ze nooit allemaal terughalen.’
Kortom roddelen is iets dat je wilt voorkomen en daarom schrijf ik deze tips tegen roddelen.
Wordt erover jou geroddeld?
Het is niet fijn als er over jou geroddeld wordt. Maar wist je dat er een compliment in de roddel verscholen zit? Vaak roddelen collega’s uit een laag zelfvertrouwen en jaloezie. Ze willen geregeld iets wat jij hebt, zoals bij de groep horen.
Zoek steun
Als dit het geval is wil ik je aanmoedigen dit in ieder geval te bespreken één of twee collega’s die dichtbij je staan. Door het gesprek erover te voeren help je collega’s te zien waar jij zit en geef je ze de kans ervoor je te zijn. Bovendien kan het ook zijn dat het gerucht dat je hoorde niet klopte. Dat kunnen collega’s die dichtbij je staan dan wel laten weten. Zodra je niet alleen staat heb je al een paar collega’s om je heen die voor je op kunnen komen om de praatjes te stoppen. Je kunt deze steun ook bij een leidinggevende zoeken, maar vaak is de eerste stap wat eenvoudiger.
Bespreek
Met deze collega’s kun je ook bespreken wat je hiermee kunt doen. Geregeld stoppen roddelpraatjes vanzelf als je er zelf niet op ingaat. Op andere momenten kun je de collega die de praatjes verspreiden aanspreken op het roddelen. Als je gecheckt hebt of het klopt kun je ze redelijk direct aanspreken. Daarvoor kun je benoemen wat je hebt gehoord, ze aangeven dat je dat niet waardeert en ze vragen te stoppen met het roddelen. Mocht dit niet werken of weggelachen worden, dan kun je het nog eens bespreken met een collega of je leidinggevende erbij.
En door!
Ook al zijn er geruchten over je verspreid die niet waar zijn, probeer je gedrag niet aan te passen. Je hoeft je niet terug te trekken, jij mag gewoon zijn wie je bent. Daar verandert een ‘gerucht’ of ‘roddel’ niets aan. Sterker nog als je jezelf gaat gedragen alsof de roddel waar is, dan versterk je die.
Roddelen voorkomen in je team?
Tip 1: Spreek af dat je niet meer roddelt
Spreek gewoon af dat je niet roddelt, samen de verantwoordelijkheid neemt voor de sfeer in je team en zorgt dat je anderen respectvol behandelt. Voor meer informatie over het maken van samenwerkingsafspraken, klik hier.
Tip 2: Vervang roddelen door positief over anderen praten
Zodra je merkt dat je niet positief over iemand kunt praten, praat dan niet. Het voegt niets toe. Het kan soms even fijn voelen om iemand weg te zetten, maar het bouwt niet op. Het bouwt zelfs de relatie met de collega aan wie je het vertelt niet, want als je over de een slecht praat, wie zegt dat je het niet over je collega doet? Als je de neiging merkt om iets negatiefs over iemand te vertellen, vervang het door iets positiefs te zeggen.
Tip 3: Houd elkaar verantwoordelijk
Houdt elkaar verantwoordelijk voor een goede sfeer in het team. Als je collega iets kritisch over een teamlid zegt, vraag of dit teamlid dit al weet. Spreek je collega’s daar dus op aan, want je bent met elkaar verantwoordelijk voor de sfeer in je team. Als je dit een stap verder wilt nemen en het tact ervoor hebt, kun je ook het gesprek met een collega aangaan, wat maakt dat een collega wil roddelen of daar behoefte aan heeft? En wat zijn wel de feiten?
Uit een onderzoek van Google naar het ontstaan van effectieve teams, blijkt dat deze teams één kenmerk hebben en dat is dat iedereen zich verantwoordelijk voelt voor de veiligheid in het team. Of met andere woorden, ze zetten zichzelf op de foto van het probleem.
Tip 4: Geef collega’s geregeld waardering
Er zijn heel wat manieren om je collega waardering te geven, zolang het oprecht is werkt:
- Het uitspreken van je respect voor het werk dat een collega doet
- Een compliment voor een goede dienst, actie, taak, idee, gebaar of signalering
- Uitspreken dat je een collega een fijn iemand vindt
- Of zeggen dat je graag met iemand werkt
Juist die geregelde waardering zorgt ook dat er ruimte is om iets te delen wat minder gaat, zo kun je jouw ei kwijt bij de collega zelf in plaats van bij iemand anders.
Tip 5: Neem regelmatig een moment met je team om je samenwerking te evalueren
Soms kan het goed zijn even bewust bij je samenwerking stil te staan. Vraag je team of er geroddeld wordt, of collega’s de verleiding ervaren en gooi het open. Juist dit af en toe even bespreken zorgt dat er collega’s op het onderwerp blijven letten en dat geef roddelen minder kans.
Doorbreek het roddelen met deze teamtraining
Voor teams waarin geroddeld wordt, raden we onze teamtraining aan, waarin we, alle tips hierboven een plek geven. We helpen teams om zich veiliger te voelen, maken tijd voor complimenten, samenwerkingsafspraken en voor de verschuiving van de verantwoordelijkheid naar het hele team.
Heb jij ook tips om roddelen te voorkomen, laat het weten!
Jan,
Wij hanteren een alternatieve aanpak.
Wij hoorden dat in Joodse traditie roddelen juist een positieve functie en connotatie heeft en maken daar gebruik van!
Daar zou roddelen namelijk een sociale rol hebben. Maar dan wel met de betekenis dat roddelen de groep dient te dienen en respectvol (!!!) gebeurt. Die betekenis van roddelen zijn wij kwijt geraakt.
Maar het kan dus gunstig gehanteerd worden. Namelijk als je met elkaar afspreekt dat je best over elkaar mag praten als dat maar respectvol gebeurt én de groep dient.
Stel je maar voor dat enkelen binnen een groep iets grappig of lastig vinden van een ander. Dan kan het functioneel zijn als betrokkenen dat bij elkaar ontdekken als gedeelde ervaring en daar samen een beeld over vormen. Enerzijds kan dat betrokkenen helpen daar beter mee om te gaan, en dus functioneel aan de groep. Ook kan het er toe leiden dat betrokkenen bedenken wat een constructieve en respectvolle manier is hierover met degene waar het om gaat dit te bespreken.
Alleen respectloos over elkaar praten achter iemands rug om is de betekenis die wij aan roddelen zijn gaan geven. Dat verziekt inderdaad werk- en leefverhoudingen.
Leuk toch?
Wat een leuke aanvulling. Roddelen gebruik ik ook wel eens als werkvorm tijdens een training of intervisie, maar dan wel waar degene waar het over gaat bijzit, dus eigenlijk kun je het dan weer geen roddelen noemen. Maar zoals jij schrijft, zolang het met een positieve bedoeling heeft, is er natuurlijk niets op tegen, helemaal eens!