Servant Leadership, balans in leiderschap

Gisteren had ik een diner met een aantal ondernemers. Ik raakte in gesprek met Joël die vertelde dat hij afgestudeerd is op ‘authentiek leiderschap’ ofwel de vraag of je weet wie je bent en daar ook naar handelt. Ik zie dat als één van de kenmerken van een leider en een voorwaarde voor kwetsbaarheid.

In 2011 ben ik afgestudeerd op het thema Servant Leadership, ‘je dat heb je ook gehad hè?’ zei iemand aan tafel. Tja, Dienend Leiderschap is onder andere gebaseerd op het leiderschap van Jezus en wijsheden uit de oosterse cultuur. In de jaren ’80 kwam de term vanuit Amerika overwaaien en werd ‘Servant Leadership’ genoemd bij de trends voor 2012. Maar zelf denk ik dat het van alle tijden is.

 

Wat is Servant Leadership?

Servant Leadership (of in het Nederlands: Dienend Leiderschap) gaat om balans. De balans tussen dienen en leiden, verantwoordelijkheid geven en nemen, mensen in hun kracht zetten of juist zelf het voortouw nemen.

 

Het is denk ik geen vorm van leiderschap maar meer een stip op de horizon. Je kunt je hele leven proberen een ‘Servant Leader’ te zijn maar of je er komt weet ik niet. Hoe maak je dit concreet? Greenleaf omschreef het verschil tussen een leider en een dienend leider als volgt:

 

Het verschil laat zich zien in de zorgvuldigheid van de dienaar die er eerst voor zorgt dat het belangrijke voor anderen gedaan wordt. De beste test, maar moeilijk te meten is: ‘Groeien degene die gediend worden als personen? Worden zij, terwijl ze gediend worden, gezonder, wijzer, vrijer, autonomer en kansrijker om zelf dienaar te worden? En wat is het effect op de kansarmen in de samenleving? Hebben zij er voordeel bij of worden ze op z’n minst niet verder achtergesteld?’– Robbert Greenleaf

 

Drie dingen komen terug:

• Het helpen van anderen
• De groei van die anderen
• Het zorgen voor de omgeving

 

De eigenschappen van een Servant Leader

Tijdens mijn afstuderen werkte ik samen met Prof. Dr. Inge Nuijten die promoveerde op de definitie van Servant Leadership. Zij onderscheid acht verschillende eigenschappen die Servant Leaders kenmerken:

 

• Empowerment: mensen in hun kracht zetten
• Verantwoordelijkheid: (ook accountability/richting geven) verantwoordelijkheid geven en doelen stellen
• Rentmeesterschap (ook stewardship): verantwoordelijkheid voor je omgeving nemen
• Moed: durf risico’s te nemen en sta voor je standpunt
• Waardering: waardering doorgeven aan collega’s en medewerkers
• Vergeving: excuses aanbieden en werkelijk accepteren
• Authenticiteit: weten wie je bent en die persoon zijn
• Bescheidenheid: de ander hoog houden

 

De komende tijd wil ik over elk van deze eigenschappen een artikel schrijven.

 

Meer leren over Servant Leadership?

Een echte Servant Leader wordt je alleen door te doen. Als dit onderwerp in een zorgteamtraining langskomt geef ik je de handvatten mee om dit thema in de praktijk op te pakken.

Wil je meer over het onderwerp te weten komen dan kan dat door:

• Het boek echt leiders dienen van Inge Nuijten te lezen
• Tussen de 20 en 35? Elk jaar wordt de Young Servant Leadership Academy georganiseerd, waar je meer kunt leren over dit onderwerp.